Ας μιλήσουμε για τις επιρρηματικές μετοχές!

Επιρρηματικές μετοχές 
Η επιρρηματική μετοχή λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου, του χρόνου, της αιτίας, του σκοπού, της υπόθεσης και της εναντίωσης.

Είδη επιρρηματικής μετοχής 

Α)Τροπική μετοχή
Δηλώνει τον τρόπο με τον οποίο γίνεται μια πράξη. Βρίσκεται συνήθως σε χρόνο ενεστώτα.
Μεταφράζεται με : 

α)με μετοχή σε οντας/ ώντας 
β)με το να + ρήμα / χωρίς να + ρήμα ( όταν έχουμε άρνηση )
γ) τροπικό επίρρημα / εμπρόθετος προσδιορισμός

π.χ. Κἀκεῖνοι μέν έλευθεροῦντες τάς πόλεις τάς Ἑλληνίδας καί βοηθοῦνταςαὐταῖς τῆς ἡγεμονίας ἠξιώθησαν. ( = Και εκείνοι ελευθερώνοντας/ με το να ελευθερώνουν τις ελληνικές πόλεις και βοηθώντας / με το να βοηθούν αυτές κέρδισαν την ηγεμονία ). 

Β)Χρονική μετοχή 
Δηλώνει το χρόνο κατά τον οποίο γίνεται μια πράξη. Βρίσκεται σε όλους τους χρόνους ( συνήθως σε αόριστο ) εκτός από μέλλοντα. Μεταφράζεται με χρονική πρόταση ( αφού, όταν, μόλις, ενώ + ρήμα ). 

π.χ. Εὐθύς με ἰδών ὁ Κέφαλος ἠσπάζετο. ( = Αμέσως μόλις με είδε ο Κέφαλος με αγκάλιασε ). 

Γ)Αιτιολογική μετοχή 
Δηλώνει την αιτία και αιτιολογεί την έννοια του ρήματος της πρότασης ή άλλου ρηματικού τύπου. Βρίσκεται σε όλους τους χρόνους ( σπάνια σε μέλλοντα ). Μεταφράζεται με αιτιολογική πρόταση ( επειδή, αφού, επειδή + ρήμα ). 

π.χ. Κῦρος ἂτε παῖς ὢν ἣδετο τῇ στολῇ. ( = Ο Κύρος επειδή πράγματι ήταν παιδί χαιρόταν με τη στολή ). 

π.χ. Κερκυραῖοι τροπαῖον ἒστησαν ὡς νενικηκότες. ( =Οι Κερκυραίοι έστησαν τρόπαιο με την ιδέα ότι είχαν νικήσει / επειδή κατά τη γνώμη τους είχαν νικήσει). 

Σημείωση
Όταν η αιτιολογική μετοχή συνοδεύεται από τα μόρια ἂτε( δή ), οἶον ( δή ), οἶα ( δή ) ή δε συνοδεύεται από κανένα μόριο, δηλώνει αντικειμενική αιτιολογία και στη μετάφραση μπορούμε να προσθέσουμε τις λέξεις : πράγματι, πραγματικά, βέβαια κ.λπ.
Όταν όμως συνοδεύεται από το μόριο ὡς δηλώνει υποκειμενική αιτιολογία και στη μετάφρασή της μπορούμε να προσθέσουμε τις φράσεις : με την ιδέα ότι..., γιατί νόμιζε ότι.... κ.λπ.

Δ)Τελική μετοχή 
Εκφράζει το σκοπό και βρίσκεται σε χρόνο μέλλοντα. Εξαρτάται από ρήματα που δηλώνουν κίνηση, δράση και ενέργεια. Μεταφράζεται με τελική πρόταση 

( για να + ρήμα ).

π.χ. Ἦλθε λέξων ταῦτα. ( = Ήρθε για να πει αυτά ).

Ε)Υποθετική μετοχή 
Δηλώνει την προϋπόθεση και βρίσκεται σε όλους τους χρόνους εκτός από μέλλοντα. Μεταφράζεται με υποθετική πρόταση ( αν, εάν, εφόσον + ρήμα ).

π.χ. Νικήσαντες, ἁπάντων κύριοι ἒσεσθε. ( = Εάν νικήσετε, θα είστε κύριοι όλων ). 

ΣΤ)Εναντιωματική μετοχή 
Δηλώνει εναντίωση ή παραχώρηση σε σχέση με το ρήμα της πρότασης.
Βρίσκεται σε όλους τους χρόνους εκτός από μέλλοντα. Μεταφράζεται με εναντιωματική πρόταση ( αν και, μολονότι, και αν + ρήμα ).

π.χ. Τοιαῦτα λέγοντες οὐ τοιαῦτα ποιεῖν ἐτόλμων. ( = Αν και έλεγαν τέτοια λόγια δεν τόλμησαν να τα κάνουν πράξη ). 

• Οι επιρρηματικές μετοχές ως προς τη σύνταξη χωρίζονται σεσυνημμένες και απόλυτες.

I. Συνημμένη μετοχή : χαρακτηρίζεται μια επιρρηματική μετοχή της οποίας το υποκείμενο έχει και άλλον συντακτικό ρόλο μέσα στην πρόταση στην οποία ανήκει η μετοχή.

π.χ. Ξενοφών ταῦτα εἰπών ἐπαύσατο. ( Υποκείμενο της μετοχής εἰπών είναι η λέξη Ξενοφών, η οποία ταυτόχρονα είναι και υποκείμενο του ρήματος ).


II. Απόλυτη μετοχή : χαρακτηρίζεται μια επιρρηματική μετοχή, όταν το υποκείμενό της είναι αποκλειστικά και μόνο υποκείμενο της μετοχής και δεν έχει καμία άλλη συντακτική θέση μέσα στην πρόταση που ανήκει η μετοχή.

π.χ. Γενομένης εἰρήνης ἡ πόλις ἐσὠθη. ( Υποκείμενο της μετοχής γενομένηςείναι η λέξη εἰρήνης, η οποία δεν έχει κανέναν άλλο συντακτικό ρόλο μέσα στην πρόταση ). 

Η απόλυτη μετοχή βρίσκεται συνήθως σε πτώση γενική ( γενική απόλυτη μετοχή ), όταν προέρχεται από προσωπικό ρήμα ή σε αιτιατική ( αιτιατική απόλυτη μετοχή ), όταν προέρχεται από απρόσωπο ρήμα ή απρόσωπη έκφραση ( π.χ. ἐξόν, δέον, πρέπον, ἂδηλον ὂν κ.α. ).

π.χ. Κελεύοντος τοῦ κήρυκος ἐσιώπησαν. ( Η απόλυτη μετοχή κελεύοντοςβρίσκεται σε πτώση γενική, γιατί προέρχεται από το προσωπικό ρήμακελεύω)

π.χ. Ἡμῖν δέ ἐξόν ζῆν καλῶς, καλῶς αἰρούμεθα μᾶλλον τελευτᾶν.

( Η απόλυτη μετοχή ἐξόν βρίσκεται σε αιτιατική πτώση, γιατί προέρχεται από το απρόσωπο ρήμα ἒξεστι ).

Προσοχή!

Μια επιρρηματική μετοχή σε γενική πτώση δεν είναι πάντοτε γενική απόλυτη. Είναι πιθανό να συνάπτεται με άλλον όρο της πρότασης ο οποίος βρίσκεται σε γενική πτώση. 

π.χ. Κατηγοροῦσι τινες ἡμῶν ὡς οὐκ ὀρθῶς βουλευομένων. ( Η μετοχή είναι συνημμένη, γιατί το υποκείμενό της ἡμῶν είναι ταυτόχρονα και αντικείμενο του ρήματος ).