ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Γνωστικό Αντικείμενο: Νεοελληνική Λογοτεχνία (διαθεματική προσέγγιση με Αγγλικά, Ιστορία, Νεοελληνική Γλώσσα)

Τάξη: Β΄ Γυμνασίου

Κείμενο: «Από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

1. Σύνδεση με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών

Το κείμενο περιλαμβάνεται στην ενότητα « Οικογενειακές Σχέσεις » του σχολικού εγχειριδίου της Νεοελληνικής λογοτεχνίας της Β΄ Γυμνασίου. Θα το εξετάσουμε διαθεματικά στο πλαίσιο του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) και των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών (Α.Π.Σ.).

2. Σκεπτικό της δραστηριότητας- Βασική ιδέα του σεναρίου

Με το σενάριο αυτό θα θέλαμε να φέρουμε του μαθητές σε επαφή με την Άννα Φρανκ μέσα από το κειμενικό είδος του ημερολογίου, σαν ένα παράδειγμα κοριτσιού γεμάτο εφηβικές ανησυχίες που αντιμετώπισε την ανισότητα και την κοινωνική αδικία στην εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

3. Στόχοι

Διδακτικοί στόχοι

ü Να κατανοήσουν οι μαθητές το περιεχόμενο του κειμένου και να το προσεγγίσουν κριτικά.

ü Να μπορέσουν να έρθουν σε επαφή με το κειμενικό είδος του ημερολογίου, μιας αυθεντικής μαρτυρίας, γραμμένο από μια έφηβη στην ναζιστική Γερμανία το 1942.

ü Να γνωρίσουν οι μαθητές τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μιας συνομήλικης τους, η οποία, παρά την απόσταση των πενήντα περίπου χρόνων, κατέγραψε στο προσωπικό ημερολόγιό της μια εικόνα της ψυχοσύνθεσης και των οικογενειακών της σχέσεων, που ελάχιστα απέχει από εκείνη των σημερινών εφήβων.

ü Να προχωρήσουν οι μαθητές από την ανακάλυψη στη σύνθεση και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων αξιοποιώντας το υλικό που συνέλεξαν.

ü Να ασκηθούν στην παραγωγή λόγου.

Παιδαγωγικοί στόχοι

ü Να προσεγγίσουν οι μαθητές βιωματικά το κείμενο.

ü Να εφαρμόσουν επικοινωνιακές μεθόδους μάθησης

ü Να αναπτύξουν στρατηγικές διερευνητικής και βιωματικής μάθησης

ü Να καλλιεργήσουν συνεργατικές δεξιότητες και να αναπτύξουν πνεύμα συλλογικής δημιουργίας με την ανταλλαγή και σύνθεση διαφορετικών εκτιμήσεων, απόψεων και ερμηνευτικών αντιλήψεων.

ü Να προβληματιστούν πάνω στις έννοιες της ετερότητας, του σεβασμού στην διαφορετικότητας του άλλου, του ρατσισμού, του ολοκαυτώματος, του Ναζισμού και του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, της δύναμης της ανθρώπινης θέλησης, της εφηβείας.

Τεχνολογικοί στόχοι

ü Να εξοικειωθούν με τις ΤΠΕ και συγκεκριμένα

ü Να χρησιμοποιήσουν μηχανές αναζήτησης, να αναπτύξουν δηλαδή δεξιότητες αναζήτησης, αποτίμησης και αξιοποίησης πληροφοριών από το διαδίκτυο.

ü Να ασκηθούν στην παραγωγή ηλεκτρονικού κειμένου με τη χρήση του επεξεργαστή κειμένου Word ή του λογισμικού παρουσιάσεων Power-Point, για τη συνεργατική παραγωγή πολυτροπικού κειμένου με χρήση εικόνας, χρωμάτων και κειμένου.

4. Διδακτική προσέγγιση

Το σενάριο βασίζεται στις αρχές της διερευνητικής - συνεργατικής μάθησης με μαθητοκεντρικό προσανατολισμό, οι μαθητές μας δηλαδή θα εργαστούν ομαδοσυνεργατικά με την ανακαλυπτική μέθοδο.

Ο εκπαιδευτικός:

· Επεξηγεί, καθοδηγεί τους μαθητές σε όλα τα στάδια των δραστηριοτήτων, συντελώντας στη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης των μαθητών.

· Εμψυχώνει και υποστηρίζει τους μαθητές του, ώστε να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους και να ξεπεράσουν μαθησιακά και τεχνολογικά εμπόδια.

· Τέλος, αξιολογεί το έργο που υλοποιήθηκε, τις διεργασίες που ακολουθήθηκαν, καθώς και τη διαδικασία συνεργασίας των μαθητών.

Οι μαθητές διερευνούν, εργάζονται ομαδοσυνεργατικά και εμπλέκονται ενεργητικά στη διαδικασία μάθησης.

5. Εφαρμογή στη σχολική μονάδα

Α. Προγραμματισμός- Προετοιμασία

α. Ανταπόκριση με το αναλυτικό πρόγραμμα: Το κείμενο περιλαμβάνεται στα Κ. Ν. Λ. της Β΄ Γυμνασίου, ενταγμένο στη θεματική ενότητα Οικογενειακές Σχέσεις.

β. Προβλεπόμενες ώρες διδασκαλίας: 4-5

γ. Οργάνωση της τάξης

Οι μαθητές χωρίζονται σε 6 ομάδες των τεσσάρων και εργάζονται πάνω στα Φύλλα Εργασίας που προτείνονται στις ώρες που διατίθενται στο εργαστήριο Πληροφορικής. Υπάρχουν τρία φύλλα εργασίας και δυο ομάδες αναλαμβάνουν το ίδιο φύλλο εργασίας, έτσι ώστε στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων να γίνει πιο ενδιαφέρουσα η συζήτηση καθώς θα αντιπαραβάλλονται οι παρουσιάσεις των δυο ομάδων. Η σύνθεση των ομάδων γίνεται με κριτήρια την επίδοση στα μαθήματα, τις δεξιότητες στο χειρισμό των ΝΤ (Νέων Τεχνολογιών), το φύλο και τις προσωπικές τους προτιμήσεις. Κάθε ομάδα θα αντιστοιχεί σε έναν υπολογιστή. Οι μαθητές επεξεργάζονται αλλά και παράγουν υλικό συνεργατικά και στη συνέχεια παρουσιάζουν τα φύλλα εργασίας τους με σκοπό τη σύνθεσή τους. Ο διδάσκων ενεργεί υποβοηθητικά ως προς τη διεξαγωγή του σεναρίου.

Β. Διδακτικό υλικό – Τεχνολογικά μέσα.
1. Το διδακτικό εγχειρίδιο των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας για τη Β΄ Τάξη Γυμνασίου.
2. Εργαστήριο πληροφορικής με τα ακόλουθα λογισμικά:
α. Επεξεργαστής κειμένου Ms Word
β. Λογισμικό παρουσιάσεων Ms Power-Point
γ. Φυλλομετρητής Internet Explorer και πρόσβαση στο διαδίκτυο

Γ. Προαπαιτούμενα - Προϋποθέσεις

§ Εξοικείωση του διδάσκοντος και των μαθητών με τις ΤΠΕ

§ Προηγούμενη εμπειρία των μαθητών σε συνεργατική δραστηριότητα

§ Ανανεωτική διάθεση από τον διδάσκοντα

§ Διαθεματική αντίληψη της διδασκαλίας

6. Προτεινόμενη πορεία διδασκαλίας

Α’ Φάση: Εισαγωγή

Η πρώτη ώρα θα υλοποιηθεί στην αίθουσα της βιβλιοθήκης του σχολείου όπου υπάρχει και Η/Υ με σύνδεση στο διαδίκτυο και δυνατότητα προβολής. Αρχικά θα διαβαστεί το κείμενο από το διδάσκοντα, θα δοθούν κάποια εισαγωγικά στοιχεία για το κείμενο, το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και θα επιχειρηθεί μια πρώτη προσέγγισή. Επίσης την πρώτη ώρα θα γίνει ο χωρισμός σε ομάδες (σύμφωνα με όσα έχουμε ήδη αναφέρει).

Στη συνέχεια όλοι μαζί θα διαβάσουμε ένα άρθρο για τη ζωή της Άννας Φρανκ στην ιστοσελίδα της εφημερίδας «Βήμα». http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=144155

και θα παρακολουθήσουμε σχετικό βίντεο

http://www.youtube.com/watch?v=5Rv0TB4CevM (Μόνο μουσική)

http://www.youtube.com/watch?v=xVkc-0cI91o#t=53 (Αγγλικά)

και μάθουμε πληροφορίες για τη ζωή της Άννας Φρανκ.

Επίσης θα μάθουμε πληροφορίες για τον αντισημιτισμό και τη μαζική εξόντωση και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Ευρώπη

http://www.ekebi.gr/Fakeloi/fascism/index.htm

Β’ Φάση : (2^η και 3^η ώρα)

Η δεύτερη και η τρίτη ώρα θα πραγματοποιηθούν στο εργαστήριο Πληροφορικής (σε συνεργασία και προσυνεννόηση με το διδάσκοντα της Πληροφορικής) όπου οι μαθητές θα εργαστούν ομαδοσυνεργατικά για την συμπλήρωση των Φύλλων Εργασίας.

Γ’ Φάση : (4^η ώρα)

Η τέταρτη ώρα θα πραγματοποιηθεί πάλι στην αίθουσα της βιβλιοθήκης όπου οι ομάδες εργασίας θα ανακοινώσουν τα αποτελέσματα τους και θα παρουσιάσουν την εργασία τους σε Power-Point.

ΤΑΞΗ: Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ: «Από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1

1. Ανατρέξτε στην ιστοσελίδα

http://alexgger.blogspot.gr/2013/06/blog-post_7.html

διαβάστε για το ημερολόγιο ως λογοτεχνικό είδος και συγκεντρώστε τα χαρακτηριστικά του.

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Η Άννα Φρανκ καταφεύγει στο γράψιμο και στο διάβασμα. Ποια ψυχολογική ανάγκη την ωθεί σε κάθε περίπτωση; Ποιο είναι το δικό σας καταφύγιο στις δύσκολες στιγμές; Αν κρατάτε ημερολόγιο σχολιάστε σε γενικές γραμμές τι καταγράφετε σ’ αυτό.

3. Ανατρέξτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGL105/229/1685,5378/extras/texts/indexc_2_parallilo_keimeno_2.html και διαβάστε ένα απόσπασμα από το βιβλίο της Ζλάτλα Φιλίποβιτς, Ένα Ημερολόγιο από το Σεράγεβο. Στη συνέχεια σκεφτείτε τα κοινά σημεία στη ζωή των δυο κοριτσιών. Τι ήταν αυτό που τις συνδέει με διαφορά 50 χρόνια;

ΤΑΞΗ: Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ: «Από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2

1. Να σχολιάσετε τον χαρακτήρα και τα συναισθήματα της Άννας απ’ όσα γράφει στο ημερολόγιό της. Της δίνετε δίκιο; Θεωρείτε υπερβολική την αντίδρασή της; Τι σας λέει η δική σας εμπειρία;

2. Θεωρείτε ότι η Άννα νιώθει ότι βρίσκει από τον πατέρα της τη συναισθηματική στήριξη που θα περίμενε; Ανατρέξτε στην ιστοσελίδα

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGL105/229/1685,5378/extras/texts/indexc_2_parallilo_keimeno_4.html και διαβάστε την αντιμετώπιση του πατέρα απέναντι στο νεαρό αγόρι από το βιβλίο του Φραντς Κάφκα, Γράμμα στον πατέρα.

Συγκρίνετε την εικόνα της μητέρας της Φρανκ με την εικόνα του πατέρα στο κείμενο του Κάφκα.

3. Χρησιμοποιείστε το εργαλείο Smart Art του Word και δημιουργείστε ένα γραφικό σχήμα για να περιγράψετε τα συναισθήματα της Άννας απέναντι στον πατέρα, τη μητέρα, την αδελφή της και την Κίττυ. Μέσα στους αντίστοιχους κύκλους να σημειώσετε φράσεις του κειμένου που δείχνουν τα συναισθήματα, τις προσδοκίες, τις απογοητεύσεις και τις απόψεις της Άννας για τα πρόσωπα των άλλων ηρώων. Στον επάνω κύκλο να καταγράψετε τις απόψεις της Άννας για τον εαυτό της και τη στάση της απέναντι στη ζωή.

ΤΑΞΗ: Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ: «Από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3

1. Επισκεφθείτε το καταφύγιο της Άννας και της οικογένειάς της στον δικτυακό τόπο:

http://annefrank.org/en/Subsites/Home/

Κατά πόσο, πιστεύετε, οι δεδομένες ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες στις οποίες ζει η οικογένεια επηρεάζουν τη σχέση της Άννας με τους δικούς της;

Ποια στοιχεία στο κείμενο οδηγούν προς αυτή την κατεύθυνση;

2. Ανατρέξτε στην ιστοσελίδα http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=338989 και διαβάστε για την ιστορία της ελληνίδας Άννα Φρανκ. Δείτε και το σχετικό βίντεο από την ταινία «Φιλιά εις τα παιδιά» (Kisses to the children) http://www.youtube.com/watch?v=gnZPB5Bd8zc

Ποια κοινά στοιχεία διαπιστώνετε στη ζωή και στις εμπειρίες αυτών των παιδιών στην Ελλάδα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Άννας Φρανκ;

3. Ανατρέξτε στο δικτυακό τόπο http://www.annefrank.org/en/Subsites/Timeline/#
και αφού συγκεντρώσετε πληροφορίες τη ζωή της Άννας Φρανκ ετοιμάστε ένα σύντομο άρθρο για τη σχολική σας εφημερίδα. Επιπλέον, σκεφτείτε τον τίτλο και ποιες πληροφορίες και φωτογραφίες θα συμπεριλάβετε.

ΤΑΞΗ: Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ: «Από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Εργασίες για το σπίτι για όλες τις ομάδες

1. Μελετείστε τα παρακάτω αποσπάσματα από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ και μπείτε στη θέση της. Πως θα αισθανόσασταν αν βρισκόσαστε σε κάποιο διάστημα της ζωής σας να σε μια παρόμοια κατάσταση;

1. Είναι παράδοξο που δεν έχω εγκαταλείψει τα ιδανικά μου, τα οποία φαίνονται τόσο παράλογα και καθόλου πρακτικά.

Ωστόσο εμμένω σ’ αυτά γιατί ακόμη πιστεύω, παρά τα όσα συμβαίνουν γύρω μου, πως οι άνθρωποι είναι αληθινά καλοί στην καρδιά...

2. Νιώθω τον πόνο εκατομμυρίων ανθρώπων. Κι όμως, όταν κοιτάζω τον ουρανό, νιώθω μέσα μου πως όλα θα αλλάξουν προς το καλύτερο, πως αυτή η σκληρότητα θα τελειώσει, πως η ειρήνη και η γαλήνη θα επιστρέψουν και πάλι...

Άννα Φρανκ, 15 Ιουλίου 1944

3. Πίστεψέ με, αν είσαι έγκλειστος για ενάμισι χρόνο, μπορεί να σου στοιχίζει πολύ κάποιες μέρες. Το ποδήλατο, ο χορός, το σφύριγμα, το να κοιτάς έξω απ’ το παράθυρο στον κόσμο, το να νιώθεις νέος, το να νιώθεις ελεύθερος, αυτά είναι τα πράγματα που μου λείπουν...

4. Κάποια μέρα αυτός ο φοβερός πόλεμος θα τελειώσει... Κάποια μέρα θα ξαναγίνουμε άνθρωποι κι όχι απλά Εβραίοι...

2. Διαβάστε το παρακάτω κείμενο του γερμανού ιερέα Μάρτιν Νίμελερ (Martin Niemöller), γραμμένο το 1937; Ποιες ακόμη ομάδες ανθρώπων περιθωριοποιούνται ή εξοντώνονται με βάση τη ρατσιστική πολιτική των Ναζί, σύμφωνα με αυτό;

Στην αρχή ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους.

Δεν ήμουν Εβραίος και δεν φώναξα .

Μετά ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές.

Δεν ήμουν κομμουνιστής και δεν φώναξα.

Έπειτα ήρθε η ώρα των σοσιαλδημοκρατών.

Δεν ανήκα σ’ αυτό το κόμμα

και δεν έβρισκα λόγο να διαμαρτυρηθώ.

Ακολούθησαν οι ομοφυλόφιλοι.

Ούτε κι αυτό σκέφτηκα ότι με αφορούσε.

Στο τέλος ήρθε η σειρά των τσιγγάνων.

Ούτε και τότε βρήκα λόγια

για να εκφράσω την αντίθεσή μου.

Ο επόμενος στη σειρά ήμουν εγώ.

Αλλά δεν υπήρχε κανείς για να φωνάξει.

Δείτε και το σχετικό βίντεο:

http://www.youtube.com/watch?v=GIpyGQxa2ZY&list=TLf7t3w4xnzfw--DKzH-ot15q9FL7-UGwC

3. Δημιουργείστε μια παρουσίαση σε Power Point στην οποία θα περιλαμβάνονται τα βασικά στοιχεία από τη ζωή της Άννας Φρανκ. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε υλικό από τις παρακάτω ιστοσελίδες:

http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=144155

http://www.annefrank.org/

http://annefrank.com/

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Δικτυακοί τόποι

http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=144155

http://www.youtube.com/

http://digitalschool.minedu.gov.gr

http://www.annefrank.org/

http://www.enet.gr/

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Η αξιολόγηση θα έχει δυο μορφές: την αξιολόγηση από τον καθηγητή και την αυτοαξιολόγηση.

Η αξιολόγηση αφορά τις ομάδες των μαθητών και γίνεται στο τέλος της τέταρτης ώρας, οπότε οι μαθητές καλούνται να συμπληρώσουν ειδικά γι’ αυτό το σκοπό προετοιμασμένο φύλλο αξιολόγησης. Εκεί αποτιμούν την πορεία και το αποτέλεσμα της εργασίας τους, την καθοδήγηση από τον εκπαιδευτικό, την συνεργασία τους με τα μέλη της ομάδας τους, κλπ.

Η αξιολόγηση θα αφορά συνολικά την κάθε ομάδα και κάποια κριτήρια στα οποία θα βασιστεί είναι τα παρακάτω:

ü έχουν επιτευχθεί με επιτυχία οι στόχοι;

ü έχουν απαντηθεί τα ερωτήματα με πληρότητα και μετά από σωστή επιλογή του υλικού; τεκμηριώνονται οι απόψεις; υπάρχει λογική αλληλουχία και συνοχή κατά τη διατύπωση των κειμένων των μαθητών; υπάρχει αισθητικό αποτέλεσμα και πρωτοτυπία;

ü οι εργασίες είναι αποτέλεσμα συνεργασίας, αμοιβαίας συνεισφοράς και ανταλλαγής απόψεων όλων των μελών της κάθε ομάδας;

ü έχουν αξιοποιηθεί οι δυνατότητες της χρήσης του ηλεκτρονικού υπολογιστή;

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αυτοαξιολόγηση των μαθητών σε ατομικό και – κυρίως – ομαδικό επίπεδο.

Φιλο-λογικά μιλώντας...

Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2015

Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ-ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

1. Σύνδεση με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών

3. Στόχοι

Διδακτικοί στόχοι

Παιδαγωγικοί στόχοι

4. Διδακτική προσέγγιση

5. Εφαρμογή στη σχολική μονάδα

Α. Προγραμματισμός- Προετοιμασία

Γ. Προαπαιτούμενα - Προϋποθέσεις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Πληροφορίες